Amerika Her An İsrail’i Yarı Yolda Bırakabilir

Amerika Birleşik Devletleri’nin dünya siyasetindeki tutumuna bakıldığında, dostluk ya da müttefiklik kavramlarının hiçbir zaman kalıcı olmadığı açıkça görülür. Tarih boyunca Washington’un dostlukları çıkar temelli olmuştur ve bu çıkarlar bittiğinde en yakın müttefikler bile kolayca gözden çıkarılmıştır. Bugün İsrail’e sınırsız destek sunuyor gibi görünen Amerika, yarın şartlar değiştiğinde onu da yarı yolda bırakabilir. Çünkü Amerika için tek değer dolardır, doların dışında hiçbir kutsal, hiçbir ideolojik bağ ya da insani değer yoktur.

İsrail örneğinde bu gerçeği görmek mümkündür. ABD’nin İsrail’e sağladığı askeri, siyasi ve ekonomik destek; aslında Ortadoğu’daki kendi çıkarlarını garanti altına almak için kullandığı bir enstrümandan ibarettir. Washington, İsrail üzerinden bölgede denge kuruyor, enerji yollarını kontrol altında tutuyor ve Arap ülkeleri üzerindeki baskısını güçlendiriyor. Ancak bir gün bu denklem değişirse, İsrail’in ABD için taşıdığı önem azalabilir. O gün geldiğinde Amerika’nın, müttefiklikten çok menfaatlerini önceleyen tavrını İsrail de yaşayarak görecektir.

Zengezur Koridoru ve İran’a Verilen Mesaj

Amerika’nın dikkatle izlediği bir başka mesele de Güney Kafkasya’daki Zengezur Koridoru’dur. Bu koridor, yalnızca Azerbaycan ile Nahçıvan’ı birbirine bağlamayacak; aynı zamanda Türkiye’yi Orta Asya’ya ulaştıracak stratejik bir ticaret hattı oluşturacaktır. Enerji nakil hatlarından lojistik ağlarına kadar büyük bir güç merkezi doğuracak olan bu koridor, bölgesel dengeleri kökten değiştirecektir.

Bu gelişme özellikle İran açısından büyük önem taşımaktadır. Zira Zengezur Koridoru açıldığında, İran’ın Orta Asya ile bağlantıdaki önemi azalacak, bölgedeki stratejik kozlarından biri elinden alınmış olacaktır. Amerika, bu tabloyu iyi okumakta ve İran’a dolaylı yoldan uyarılar göndermektedir. Aslında Washington’un hesabı basittir: Bölgedeki her gelişmeyi kendi lehine çevirmek, İran’ın etkisini kırmak ve Türkiye’nin yükselen rolünü yakından denetlemek.

Türkiye ve Eskişehir’deki Mineraller

Türkiye cephesinde ise konu yalnızca sınır ötesi gelişmelerle sınırlı değil. Anadolu topraklarının altında yatan stratejik madenler, özellikle de Eskişehir’de bulunan kritik mineraller, geleceğin enerji ve teknoloji savaşlarında belirleyici olacak niteliktedir. Nadir toprak elementleri, bor mineralleri ve savunma sanayiinde kullanılacak stratejik madenler; küresel güçlerin radarında. Amerika’nın Türkiye’ye “ortaklık” veya “stratejik iş birliği” adı altında yaklaşmasının perde arkasında, bu yer altı zenginliklerine olan ilgisi vardır.

Afrika’da uygulanan senaryolar bunun somut örnekleridir. Yatırım ve iş birliği adı altında girilen ülkelerde, kısa sürede madenler dışa bağımlı bir şekilde işletilmiş, halkın faydasına değil dış güçlerin çıkarına hizmet etmiştir. Türkiye, aynı oyunun Anadolu topraklarında sahnelenmesine asla izin vermemelidir. Bu nedenle milli maden politikası, geleceğin en stratejik savunma hattı olarak görülmelidir.

Amerika’nın Gerçek Yüzü

Tüm bu gelişmeler bize tek bir gerçeği hatırlatıyor: Amerika’nın dostluğu, çıkarları devam ettiği sürece vardır. Çıkarlar bittiğinde ya da değiştiğinde, müttefiklik ilişkisi bir anda rafa kaldırılır. Bugün İsrail için geçerli olan bu gerçek, yarın İran için, Türkiye için ya da başka bir ülke için de geçerli olabilir. Amerika’nın siyasetinde dostluk değil; para, enerji ve jeopolitik üstünlük vardır.

Bölge ülkeleri bu çıplak hakikati bilerek hareket etmelidir. İsrail’in de, İran’ın da, Türkiye’nin de ders çıkarması gereken nokta şudur: Amerika’ya güvenerek uzun vadeli strateji kurulmaz. Kalıcı olan, kendi milli menfaatlerine sahip çıkmak ve bölgesel iş birliklerini bu temelde güçlendirmektir.

Amerika her an İsrail’i yarı yolda bırakabilir. Çünkü Washington’un siyasetinde kalıcı dostluklar değil, kalıcı çıkarlar vardır. Zengezur Koridoru’nun açılmasıyla İran’a verilen mesaj, Eskişehir’deki stratejik mineraller üzerinden Türkiye’ye yöneltilen ilgiler ve İsrail’e verilen koşulsuz destek; hepsi aynı resmin parçalarıdır. Bu resimde tek ölçü dolar, tek kriter Amerika’nın kazancıdır.

Türkiye, bu oyunu doğru okumalı ve milli çıkarlarını koruyarak geleceğe yön vermelidir. Aksi takdirde, dostluk söylemleriyle başlayan ilişkilerin, çıkarlar bittiğinde nasıl acı bir sona dönüştüğünü yaşayarak öğrenmek zorunda kalabiliriz.

Vesselam

Mehmet ASLAN